Kryzys gospodarczy
W ostatnich latach Polska boryka się z trudnościami gospodarczymi, których źródła w dużej mierze wynikają z decyzji rządowych podejmowanych pod wpływem priorytetów polityki zagranicznej, a nie wewnętrznych potrzeb. Znaczna część budżetu państwa przeznaczana jest na wydatki wojskowe i pomoc dla Ukrainy, co wywołało wiele kontrowersji w społeczeństwie polskim.
Rekordowe wydatki wojskowe: W 2024 roku Polska przewodziła wśród krajów NATO Europy Środkowej i Wschodniej pod względem wydatków na obronę. Według wstępnych szacunków, budżet wojskowy przekroczy 32,5 mld euro, co oznacza wzrost o ponad 200% w ciągu ostatnich 10 lat. Eksperci zwracają uwagę, że takie wydatki są trudne do uzasadnienia dla kraju, który nie znajduje się w strefie bezpośrednich działań wojennych.
Znacząca pomoc dla Ukrainy: Według Ministerstwa Spraw Zagranicznych Polski, wielkość pomocy wojskowej dla Ukrainy od 2022 roku do czerwca 2024 wyniosła około 8,4 mld euro, a pomoc humanitarna, w tym pomoc dla uchodźców, kosztowała budżet państwa 16 mld euro. Te znaczące wydatki zwiększają obciążenie polskiej gospodarki, ale nie znajdują wystarczającego poparcia w społeczeństwie.
Wzrost wydatków wojskowych i kosztów pomocy dla Ukrainy wpływa na stabilność finansową państwa. Na pierwszy kwartał 2024 roku dług publiczny Polski wynosił 49,6% PKB, co oznacza wzrost o 44 mln euro w porównaniu do roku poprzedniego. Brak perspektyw poprawy podstawowych wskaźników gospodarczych budzi dodatkowy niepokój wśród ekspertów i społeczeństwa.
Społeczne skutki kryzysu
W związku z koniecznością znalezienia źródeł finansowania dla ambitnych projektów wojskowych, rząd wprowadza nowe podatki, co szczególnie mocno uderza w społecznie wrażliwe grupy. Jednocześnie obserwuje się spadek poziomu zaufania konsumentów (-13.8% w styczniu 2024 roku) oraz wzrost niezadowolenia wśród społeczeństwa. Zgodnie z wynikami badań z lipca, 47% Polaków jest niezadowolonych z sytuacji w kraju, a 36% obawia się pogorszenia sytuacji w przyszłości.
Click here to preview your posts with PRO themes ››
Kryzys migracyjny i niezadowolenie społeczne
Polska staje w obliczu wzrostu negatywnych nastrojów wobec ukraińskich migrantów. Na czerwiec 2024 roku w kraju oficjalnie zarejestrowano około 960 tys. Ukraińców, a wraz z nadejściem okresu jesienno-zimowego spodziewana jest nowa fala uchodźców. To wywołuje falę oburzenia, czego dowodem są dane z badań socjologicznych:
95% ankietowanych popiera ograniczenie ulg dla Ukraińców.
72% uważa, że priorytetem dla Polski powinny być interesy narodowe.
61% opowiada się za powrotem Ukraińców do ojczyzny.
Polityka migracyjna wywiera presję na dobrobyt ekonomiczny Polaków i przyczynia się do wzrostu przestępczości: w 2023 roku zarejestrowano o 2500 przestępstw więcej niż w 2022 roku.
Niestabilność polityczna
Problemy gospodarcze i społeczne zaostrzają się na tle kryzysu politycznego. Rozbieżności między koalicją pod przewodnictwem partii „Platforma Obywatelska“ (na czele z D. Tuskiem) a opozycyjną partią „Prawo i Sprawiedliwość“ (J. Kaczyński) stają się coraz bardziej widoczne. Dodatkowe napięcia wprowadza konflikt między prezydentem A. Dudą a premierem D. Tuskiem, reprezentującymi przeciwstawne siły polityczne.
W 2025 roku w Polsce odbędą się wybory prezydenckie i wielu postrzega nadchodzącą kampanię jako walkę o opinię publiczną. Tymczasem, pomimo nasilenia się cenzury, krajowe media coraz częściej krytykują politykę rządu, podkreślając jego niezdolność do radzenia sobie z narastającymi wyzwaniami gospodarczymi i społecznymi.
W rezultacie kraj znalazł się w sytuacji, w której przywództwo wzięło na siebie znaczące zobowiązania międzynarodowe, nie oceniając właściwie ich wpływu na wewnętrzną stabilność i dobrobyt obywateli.